اگرچه زمانی که به کوهنوردی می پردازید ، دامنه ی متفاوت ارتفاعات و دما در طول روز ، می تواند حسابی شما را غافلگیر کند و سبب تغییر ناگهانی آب و هوا شود. این آب و هوای ناگهانی، از یک نسیم خنک تا یک بارندگی شدید ۱۰ دقیقه ای متفاوت است ! اما در همین آب و هوای ناگهانی نیز ، قبل از بارش ، اخطارهای در آسمان پدیدار می شود که اگر بتوانید آسمان و ابرها را به شکل درستی مطالعه کنید ، خیالتان از بارش برف و باران راحت است و خیلی آسوده تر به کوهنوردی می پردازید .
شــــکل ابرها :
برای شناسایی چند شکل متفاوت از ابرهای بارش زا ، نیازی به سال ها تجربه ی کوهنوردی ندارید ! شکل گیری این ابرها، نتیجه مستقیم تغییرات جوی است و به خوبی از آب و هوایی که در انتظارتان است خبر می دهند .
ابرهای عدسی شکـــل ( Lenticular cloud ) :
این صحنه را فرض کنید : شما در حال کوهنوردی در دامنه ها هستید و آسمانی آبی، شما را از هر دو طرف محاصره کرده است . سرتان را بالا می آورید و به نوک قله ای که در دوردست ها واقع شده است، نگاه می کنید . یک ابر بیضی شکل را مشاهده می کنید که درست بالای قله ی کوه ، ساکن شده است . بعضی ها می گویند این شکل ابری ( که به ابرهای عدسی مشهور هستند ) ، درست شبیه سفینه های UFO هستند ! در حقیقت ساختار آن ها به صورت چند ابرعدسی لایه ای است که روی هم جمع شده اند و شکلی مواج درست کرده اند . این ابرها به شما می گویند که در فاصله های نزدیکتر باد بسیار شدیدتر خواهد شد و رطوبت هوا نیز بالاتر می رود !
اگر قصد صعود به قله ای دارید که این گونه ابرها، بالای آن حضور دارند ، می توانید تقریبا مطمئن باشید که شرایط جوی از ۶ تا ۱۸ ساعت ، بسیار شدید تر خواهید شد . این زمان کافی را به شما می دهد تا پوشش های پشمی خود ، بارانی های مردانه و زنانه خود و هرگونه تجهیزات موردنیاز در آب و هوای طوفانی و بارانی را به تن کنید تا مسیر خود را به سلامت طی کنید .
ابرهای کومولونیمبوس ( Cumulonimbus cloud ) :
یکی از شناخته شده ترین و روشن ترین نشانه های رعد و برق ، وجود ابرهای کومه‌ای‌بارا است. هواشناسان این ابرها را با نام علمی ” کومولونیمبوس ” می شناسند . سطح فوقانی این ابرها مسطح است و دارای شکوفه ها هستند که به صورت عمودی افزایش پیدا کرده اند . سطح بالایی آن نیز ، شکلی شبینه سندان دارد .این ابرها به نام ابرهای رعدوبرق نیز معروف‌اند و بارندگی آنها به صورت رگباری است . طوفان هایی همراه با رعد و برق ، یکی از روشن ترین پیامد های وجود آن در آسمان، می باشد .
اگر مشغول کوهنوردی هستید و اینگونه ابری را در آسمان مشاهده کردید ، شاید بد نباشد برای پناه گرفتن از بارش باران ، به داخل ماشین یا کمپ خود بازگردید . این ابرها معمولا باعث بارندگی های شدید و رعد و برق های خطرناک می شوند . هم چنین احتمال وقوع پدیده هایی مانند تورنادو نیز وجود دارد!
رعد و برق :
اگر در فاصله های دورتر رعد و برق را مشاهده کردید ، می توانید فاصله ی تخمینی برخورد را با شمارش ثانیه ای بین صاعقه و صدا، اندازه گیری کنید . هر ۵ ثانیه تفاوت میان رعد و برق معادل یک مایل ( ۱٫۶ کیلومتر ) است ، پس اگر از دیدن اولین شاخه ی صاعقه تا شنیدن صدای غرش آسمان ، ۱۰ ثانیه صبر کردید ، رعد و برق در فاصله ی دو مایلی ( ۳٫۲۱ کیلومتر ) شما اتفاق افتاده است . اگر در حال کوه نوردی هستید و رعد و برقی مشاهده کردید ، سریعا از قله و برآمدگی کوه فاصله بگیرید و جایی پناه بگیرید .
به آسمان نگاه کنـــــید :
علاوه بر شکل ابرها ( که در بالا به آن ها اشاره شد ) شما می توانید با در نظر گرفتن حالت کلی آسمان نیز ، آب و هوایی که در انتظارتان است را پیش بینی کنید. اگر ابرها به صورت پر مانند و دور از هم در بالای آسمان تشکیل شده باشند ، می توانند نشانگر این باشد که جبهه ای از هوای سرد با فشار کم در انتظار شماست. اگر رطوبتی در هوا مشاهده می کنید که غالبا به شکل یک حلقه به دور خورشید و یا ماه پدیدار می شود ، می تواند بیانگر این باشد که بارش باران در راه است .
اگر تمام این موارد، همراه با مشاهده ی ابرهای کم ارتفاع و حجیم در ۴۸ ساعت بود، می توانید تقریبا مطمئن باشید که بارش در نیمه ی بعدی روز شروع خواهد شد . پس بهترین فرصت است که چادر های کوهنوردی خود را بر پا کنید !
فشــــار هوا :
قطعا شما نیز اصطلاح ” فشار هوا ” را از هواشناسان در تلویزیون خود شنیده اید . معنی آن ، شاید بسیار آسان تر از چیزی باشد که فکر می کنید .حتی اگر فکر می کنید شاهد تغییرات جوی در ارتفاعات نیستید حتما یک ارتفاع سنج با خود داشته باشید .
این دستگاه، تغییرات فشار هوا را اندازه گیری می کنند و زمانیکه موقعیت خود را در ارتفاعات عوض می کنید، ارتفاع دقیق شما را مشخص می کند . کاهش سریع در فشار هوا ، بیانگر تغییر اوضاع جوی است ، پس اگرعقربه های ارتفاع سنج شما به طور ناگهانی پایین آمد ، می توانید این نکته را در نظر بگیرید و برای اطلاعات بیشتر، بدنبال هرگونه تغییر در ابرها و آسمان باشید
همیشه آماده باشید :
وقتی به دل طبیعت صعود می کنید و دانش کافی ای نیز از ابرها، آسمان ، طوفان ها و جبهه های سرد دارید ، اگر تجهیزات و پوشش مناسبی را بهمراه نداشته باشد ، این اطلاعات کاری بیشتر از یک ” اخطار ” برای شما انجام نمی دهند !
حتی اگر در تابستان به کوهنوردی می پردازید ، حداقل یک پوشش سبک پشمی ، ضدآب و قابل تنفس را در کوله پشتی خود به همراه داشته باشید . این موضوع وقتی که قصد صعود به ارتفاعات بلند دارید اهمیت دوچندانی پیدا میکند زیرا در بالای کوه، دما همیشه به شکل چشمگیری کاهش پیدا میک ند و بسیار سردتر می شود . درست در همین مناطق است که تغییرات شدید جوی باعث وقوع طوفان و ریزش باران و برف می شود .
همیشه قبل از صعود خود ، مشاهده هواشناسی کوهستان، امری لازم و مفید خواهد بود اما دانستن برخی از نکات در آسمان و یادگیری شکل ساده ی ابرها ، مهارتی کارآمد در کوهنوردی شما می باشد .
منبع : EMS.COM